Sığırlarda İlk Muayene

Sığırlarda İlk Muayene Yapmanın Önemi

*Herhangi bir durumu gözünüzden kaçırmadan veya ani kararlar vermeden metodik olun. Bir problem açık değilse, hayvana muameleden dolayı heyecanlanmasından önce sıcaklık, nabız ve solunum sayısı kayıtları ile ihtimaller daraltılabilir. Normal aralıklar tablo 6.1’de verilmiştir. Sıcaklık, nabız ve solunum sayılarını ölçmek, muhtemel hastalık sebebini daraltmaya yardım edecektir. Bu, aynı zamanda sonucun ne olabileceğinin bazı göstergelerini de verebilir.

Sığır, Koyun ve Keçilerin Sıcaklığını Ölçün

*Bir hayvan sahibinin sahip olabileceği en faydalı teşhis aleti, tepesi halkalı 13 cm’lik bir rektal termometredir. Bunlar, hemen hemen bütün alet satan yerlerde veya ilaç depolarında bulunabilir. Orada bulunan kişiye bir tavsiye notu olarak; termometreyi sıcaklık almak için yerleştirdiğiniz rektum içerisinde 3 dakika veya yakın bir süre elde tutmak istemiyorsanız termometre üzerine bir ip bağlayın. Sığırlarda, derine yerleştirilen termometre, özellikle gevşeyen bir anal sfinkter ( anüs büzücü kas) ile onu tekrar alıp okumak için hazır olduğunuz zamana kadar içine kayabilir ve gözden kaybolabilir. Buna yapılacak tek yardım, sonradan içine girmek ya da ipi çekmektir. Termometre kaybını önlemek için, ipin serbest ucunu yaylı tipte bir mandala bağlamak ve bu mandalı da kuyruk çukuruna klipslemek veya tutturmaktır. Termometre bu tarzda iliştirildiği zaman, sıcaklık kaydını alırken siz de kalan muayene işlemini yapabilirsiniz. Biraz daha fazla para ile daha güvenli olan sabit okuyucu elektronik termometrelerden alabilirsiniz.

İneklerin Vücut Sıcaklığı Kaç Derecedir?

Sağlıklı ineklerin vücut sıcaklığı 37-38 derece olmalıdır. Ayrıca dakikada nabız sayısı 60-70 ve dakikada solunum hızı da 18-28 olmalıdır.

Tablo 6.1: Normal Yaşam İşaretleri

*Hayvanların vücut sıcaklığı, hemen hemen insanlar kadar tutarlı değildir. Onların ısı düzenleme mekanizması o kadar etkili değildir. Vücut sıcaklığı soğuk bir günde düşük düzeyde ve sıcak bir günde ise yüksek düzeyde ve hatta daha yüksek olabilir. Heyecanlanma da vücut sıcaklığını yükseltir ve muhtemelen hatalı yorumlamaya yol açar. Dolayısıyla bir kişi, termometre üzerindeki kaydı okuyarak yorumlama yapmalıdır. Sıcak bir günde normal derecenin biraz üzerinde okunması, bir ateş göstergesini gerekli kılmaz.

*Sıcak havanın ve heyecanlanmanın etkisinin yanında, yükselen bir sıcaklık, viral veya bakteriyel bir enfeksiyon ya da bazen ciddi bir ağrı göstergesi olabilir. Süt hummalı bir sığırda sıcaklık, bazı sindirim, metabolik veya fonksiyonel tip bozukluklarını akla getirir. Bir termometre yardımıyla çok şey öğrenilebilir.

*Nabız ve solunum sayıları vücut sıcaklığı ile daima değil de genelde paralel seyreder. Şüphesiz sıcaklık, heyecan veya efor ile yükselir, bu sebeple hasta hayvanlara sessiz ve dikkatlice muamele etmek önemlidir. Bunların ahır veya çit içinde kovalama tepkisi olarak ek efor sarf etmeleri, pneumonie’den öldürebilir. Demir eksikliğinden dolayı anemi, parazitizm veya hemorajilerden dolayı kan kaybı, anaplasmosis veya piroplasmosis hastalıklarından dolayı alyuvar hücreleri yıkımlanması, bazı tip zehirlenmeler, ağrı veya acı ve korku tepkisi gibi durumlarda kalp ve solunum sayıları ateş olmadan yükselebilir.

Sığırların, Koyun ve Keçilerin Nabzını Kontrol Edin

*Nabız, kalp karıncığının kasılmasını derhal takip ederek arterleri geçen kan dalgalanmalardır. Nabız, normalde kalp ritmine paralel seyreder ve karakteri, bir hayvanın birçok durumunu ortaya çıkarır. Nabız hızı, düzenli, düzensiz, zayıf, güçlü ya da şiddetli gibi farlı kategorize edilebilir. Bu ince farklar, düzenlilik hariç, ilim sahibi olmayanlar tarafından fark edilmez ve ortaya çıkarılmaz ve amaçlarımıza yardımcı olmaz.

*Nabız, sığırda en kolay, kuyruk başından yaklaşık 15 cm altta, kuyruğun alt tarafı üzerinde cocygeal arterinin ortasını palpe ederek ortaya çıkarılır. Keçi ve koyunda ise kalp atışı, direkt olarak hissedilebilir, ancak nabız femor(uyluk) arteri üzerinde but içerisine aşağı inen üçüncü bir yolda kolayca hissedilebilir. Kolayca ve güvenle nabız alabilene kadar çeşitli sağlıklı hayvanlar üzerinde pratik yapın.

Sığırların, Koyun ve Keçilerin Solunumu Kontrol Edin

*Ateş ve öksürükle beraber artan solunum sayısı, sıkça pneumoni göstergesidir. Ateşsiz seyretmesi halinde, anemi ya da alerji sebebiyle akciğer ödemi, organik fosforlu maddelerle zehirlenme veya dolaşım kollapsı (çökme) gibi akciğer fonksiyonlarında bozulmaya yansıtır.

Sığırların, Koyun ve Keçilerin İşkembesini(Rumen) Kontrol Edin

*Sığır, koyun ve keçi gibi ruminant hayvanlar için, dördüncü bir ölçüm olan Rumen kasılma sayısı ilave edilebilir. Rumen, alınan gıdaları karıştırmak üzere periyodik olarak çalkalayan ve karıştıran bir fıçıya benzetilebilir. Rumen kasılmaları, sağlıklı hayvanlarda dakikada iki-dört defa gerçekleşir. Bir kişi, sol böğür üzerine sıkıca bastırarak rumen hareket ettiği zaman bu kasılmayı hissedebilir. Rumen kasılmaları, travmatik gastritisi olan ya da abomasumu yer değiştiren sığırlarda, bazı tip sindirim güçlükleri ile normalden daha yavaş olur veya hiç olmaz.

*Şu ana kadar yapılan muayene, hastalığın enfeksiyöz veya nonenfeksiyöz (enfeksiyon olmayan) sebeplerden olup olmadığını bazı kesin olmayan sonuçları elde etmeye izin verir ve ihtimalleri oldukça daraltmaya yardım eder. Bu noktada, bir veteriner hekim çağırıp çağırmama ön hükmü verilebilir. Veteriner hekim çağırmaya karar verirseniz, ne gözlemlediğinizi ona anlatın. Veteriner hekiminiz, sizin anlattığınız şey ona her şeyi bırakıp bırakmayacağına karar vermesine ya da doğruya ulaşmasına ( sıkça size ilave masraf demektir) veya o alanda daha sonra alacağı zamana kadar beklemenin güvenli olup olmayacağına yardım edeceğinden, onu değerlendirecektir. Veteriner hekimin sizin hazırlayıcı ön değerlendirmenizdeki kabiliyetinizi geliştirdiğinde, veteriner hekiminizin son teşhisi koymada daha az zaman harcadığını göreceksiniz. Çünkü veteriner hekimin zamanı para değerindedir. Sizde eninde sonunda tasarruf edersiniz.