Sığırlarda Fiziksel Muayene Yapmanın Önemi

Sığırlarda Fiziksel Muayene

*Sığırlarda fiziksel muayene çok önemli bir konudur. Hayvan besleyiciler tarafından sığırlar sık sık gözlemlenip fiziksel muayenede bulunmaları lazım. Bir uzman veteriner hekimin büyük sığırlar yani büyük hayvanlar üzerindeki çalışmasında en sinir bozucu ve en caydırıcı etmen, bir şey yapılamayacak kadar çok az şey olduğunda son anda çağrılmasıdır. Yani iş işten geçtikten sonra hayvan ölüm döşeğinde iken veya ilaç ve antibiyotiklerle tedavisi mümkün olmayan bir hal aldığında en son veteriner hekime başvurulur. Bu duruma pek çok sebep verilir. “ineğin hasta olduğunu bu sabaha kadar fark edemedim” veya “Ben onun daha iyiye gideceğini düşünmüştüm.” En fazla deli edenlerden birisi de, “ Vay doktor, geçen hafta ben onun biraz rahatsız olduğunu anladım, bundan dolayı penisilin ve biraz sülfa hapları ve iyi lakzatif verdim, fakat verdiklerim etki etmedir, bu yüzden de ne yapabileceğinizi görmek için size bir şans vermem gerektiğini düşündüm” gibi sözlerdir.

*Hayvanlarla ilgili sık sık karşılaşılan bunun gibi durumlar bundan sonra çok geçtir ve talihsiz doktorun hiçbir şansı yoktur. Hastasına da bir şey yapamaz. Çok sıkça, sonunda hayvanın rahatsızlığı ölümle sonlanır ve suç da Doktorun üzerinde kalır. Bu durumdan dolayı yararlı olan tek şey eğer varsa, hayvan sahibinin dinleyecek herkese  “Vay, ineğime bakması için Doktoru çağırdım, fakat boşuna para harcamışım. Çünkü ineğim rastgele öldü. Doktorun çok açıkgöz ve keskin yetenekli olmadığını tahmin ediyorum “ gibi ilan ederek kendi vicdanını rahatlatabilmesidir.

*Bütün veteriner hekimler, çoğu zaman kendilerini böyle durumlarda bulunur. Fakat hayvan sahibi haklıdır; bu tarzda veteriner hekim hizmeti almak boşa harcanan para demektir. Bir hastalık daha erken fark edilir ve uygun tedavi edilirse, harcanan para muhtemelen daha tatmin edici ve hoşnut edici olacaktır.

*Hastalıkların büyük bir çoğunluğu önlenebilir. Ancak herkesin en iyi çabalarına rağmen, zaman zaman problemler oluşur. Bu problemler, daha erken fark edilir ve durumun ne olabileceğine ve ihtiyaç olabilecek tedavinin ne olduğuna akıllıca karar verilirse, bunların etkileri en aza indirilebilir. Bu problem, sanki bir veteriner hekime ihtiyaç gösterir gibi görünse de, veteriner hekiminizi çağırmayı geciktirmeyin. Geçmişte kullanılan en iyi ilaç, zamanın eriyiğidir, ancak mükemmel değildir.

Hayvanlarımızı Gözlemleyelim

*Hastalık özetle “normal fonksiyondan herhangi bir sapma” olarak tanımlanır. Bir hastalık probleminin farkına varabilmenizden önce, bakımınız dâhilindeki hayvanların normal davranış ve fonksiyonlarına aşina olmalısınız. Her gün birkaç dakikanızı hayvanları seyretmeye ayırmanız, iyi harcanan zamandır. Bu, hayvanların davranış ve tutumlarını öğrenmeniz için takip etmeniz gereken yegane yoldur ve sizin bu davranışları bilmeden yanlış olabilen herhangi bir durumunun farkına varma şansınız olmaz. Bu bilgi, tecrübesi olmayan hayvan sahibi ile hayvanların bakımını yapan kişi arasındaki farkı gösterir.

*Mesela; siz sabah vakti hayvanların arasına ilk girdiğiniz zaman daima geviş getirdiklerini görürsünüz. Bu sağlıklı hayvanların tipik bir davranışlarıdır. Ancak bazı zamanlarda içeriye girdiğinizde hayvanların çoğu veya bazıları geviş getirmediklerini ve oturduklarını gördüğünüzü düşünün. Bu ne anlama gelir? Belki de hiçbir şey. Belki de hayvan yemini yiyip dinleniyordur. Ancak gerçekten bu davranışı ileri araştırmaya değer. Hayvanın sağlıklı olup olmadığına, asidoz olup olmadığına, ayak ve tırnak problemlerin olup olmadığına, yem yerken yemi seçip seçmediğine, vitamin ve mineralleri alıp almadığına vb. gibi durumların olup olmadığından yine de emin olmak için hayvanı gözlemlemek için zaman ayırın.

*Meradaki sürünüzü alışık olmayan davranış belirtileri bakımından gözlemleyin. Sığır ve koyunlar sürü halinde bulunma eğiliminde olan hayvanlardır ve otlatma zamanında genellikle bir arada bulunurlar. Keçiler ise daha fazla özgürdür. Ancak bunların hepsi bir arada toplanma eğilimini gösterir. Kendi kendine bir köşede ötede kalan hayvanlar genellikle şimdiye kadar bir sebep oluşturur. Bu, böyle sürekli olursa, anormal sosyal davranıştan daha fazla bir şey olmayabilir. Ancak, sürü ile birlikte bulunan bir hayvan eğer yalnız kalmayı veya tek başına olmayı araştırırsa, bu genellikle bir sebep içindir. Bu, belki de yakında doğumla sonuçlanacak bir gebelik gibi normal bir fonksiyon olabilir, ancak bir hastalık da olabilir ve yine de kesinlikle araştırılması ve üzerinde durulması gereken önemli bir husustur.

*Muayene etmek için uygulanan sağduyu, biraz bilgi ve sizin fiziksel duyularınız, sıkça problemleri çözecektir. Önemli olan husus, bu faktörleri sistematik bir yolla uygulamaktır ve ani kararlar vermek değildir.

Hayvanlar Fiziksel Muayene Edilirken Aranacak Hususlar

*Hayvanları fiziksel muayene yaparken aranacak ve yapılması gereken ilk iş, hayvanı veya hayvanları bazı mesafeden gözlemlemektir. Şekil veya biçim simetrisi gibi şeyleri arayın.

• Şişme, yerleşim yerine bağlı olarak bir enfeksiyon, bir apse, bir tümör, bir fıtık, bir hematom(kan birikmesi), bir kırık ya da bir çürük veya ezik göstergesi olabilir.
• Baş kısmına bakın. Bir kulak düşmüş mü ya da bir göz kısmen kapalı mı?
• Hayvanın ağzı sulanıyor mu ya da dili ile amaçsız hareketler mi yapıyor?
• Gözler parlak mı ya da cilalı parlak mı ve mat mı görünüyor? Onlar dehidrasyon göstergesi olarak çökük mü? Spesifik olmasa da cilalı parlak göz, bir hayvanın iyi durumda olmasının iyi bir ölçüsüdür.
• Abdomen (karın), içeriye çökmüş bir görüntüye sahip mi değil mi?
• Gübre karakteri ve kıvamına dikkat edin. O anormal şekilde katı veya yumuşak mı?
• Hayvan gergin hareketle yapıyor mu?
• İdrar normal renginde mi yoksa kahve renkli veya kanlı mı?
• Erkek hayvanlarda, idrar akışı normal akımda mı, damla damla mı akıyor ya da hiç akmıyor mu?
• Hayvan ince ve zayıf mı, kıl örtüsü ve örtüsü kaba ve düzensiz mi?
• Kıllar düşüyor mu veya silinip çıkıyor mu?
• Hayvanların nasıl hareket ettiklerini izleyin. Yürüyüşü normal mi, sessiz mi, sendeleyerek mi yürüyor? Gönülsüz veya isteksiz mi hareket ediyor yoksa topal mı? 

*Keskin bir gözlemci, bir hayvanı belli mesafeden sistematik bir gözlemleme ile pek çok şey öğrenebilir.