Sığırlarda Fiziksel Muayene
*Sığırlarda fiziksel muayene çok önemli bir konudur. Hayvan besleyiciler tarafından sığırlar sık sık gözlemlenip fiziksel muayenede bulunmaları lazım. Bir uzman veteriner
hekimin büyük sığırlar yani büyük hayvanlar üzerindeki çalışmasında en sinir
bozucu ve en caydırıcı etmen, bir şey yapılamayacak kadar çok az şey olduğunda
son anda çağrılmasıdır. Yani iş işten geçtikten sonra hayvan ölüm döşeğinde iken
veya ilaç ve antibiyotiklerle tedavisi mümkün olmayan bir hal aldığında en son
veteriner hekime başvurulur. Bu duruma pek çok sebep verilir. “ineğin hasta
olduğunu bu sabaha kadar fark edemedim” veya “Ben onun daha iyiye gideceğini
düşünmüştüm.” En fazla deli edenlerden birisi de, “ Vay doktor, geçen hafta ben
onun biraz rahatsız olduğunu anladım, bundan dolayı penisilin ve biraz sülfa
hapları ve iyi lakzatif verdim, fakat verdiklerim etki etmedir, bu yüzden de ne
yapabileceğinizi görmek için size bir şans vermem gerektiğini düşündüm” gibi
sözlerdir.
*Hayvanlarla ilgili sık sık karşılaşılan bunun
gibi durumlar bundan sonra çok geçtir ve talihsiz doktorun hiçbir şansı yoktur.
Hastasına da bir şey yapamaz. Çok sıkça, sonunda hayvanın rahatsızlığı ölümle
sonlanır ve suç da Doktorun üzerinde kalır. Bu durumdan dolayı yararlı olan tek
şey eğer varsa, hayvan sahibinin dinleyecek herkese “Vay, ineğime bakması için Doktoru çağırdım,
fakat boşuna para harcamışım. Çünkü ineğim rastgele öldü. Doktorun çok açıkgöz
ve keskin yetenekli olmadığını tahmin ediyorum “ gibi ilan ederek kendi
vicdanını rahatlatabilmesidir.
*Bütün veteriner
hekimler, çoğu zaman kendilerini böyle durumlarda bulunur. Fakat hayvan sahibi
haklıdır; bu tarzda veteriner hekim hizmeti almak boşa harcanan para demektir.
Bir hastalık daha erken fark edilir ve uygun tedavi edilirse, harcanan para
muhtemelen daha tatmin edici ve hoşnut edici olacaktır.
*Hastalıkların
büyük bir çoğunluğu önlenebilir. Ancak herkesin en iyi çabalarına rağmen, zaman
zaman problemler oluşur. Bu problemler, daha erken fark edilir ve durumun ne
olabileceğine ve ihtiyaç olabilecek tedavinin ne olduğuna akıllıca karar
verilirse, bunların etkileri en aza indirilebilir. Bu problem, sanki bir
veteriner hekime ihtiyaç gösterir gibi görünse de, veteriner hekiminizi
çağırmayı geciktirmeyin. Geçmişte kullanılan en iyi ilaç, zamanın eriyiğidir,
ancak mükemmel değildir.
Hayvanlarımızı Gözlemleyelim
*Hastalık özetle “normal
fonksiyondan herhangi bir sapma” olarak tanımlanır. Bir hastalık probleminin
farkına varabilmenizden önce, bakımınız dâhilindeki hayvanların normal davranış
ve fonksiyonlarına aşina olmalısınız. Her gün birkaç dakikanızı hayvanları seyretmeye ayırmanız, iyi harcanan
zamandır. Bu, hayvanların davranış ve tutumlarını öğrenmeniz için takip etmeniz
gereken yegane yoldur ve sizin bu davranışları bilmeden yanlış olabilen
herhangi bir durumunun farkına varma şansınız olmaz. Bu bilgi, tecrübesi
olmayan hayvan sahibi ile hayvanların bakımını yapan kişi arasındaki farkı
gösterir.
*Mesela; siz sabah vakti
hayvanların arasına ilk girdiğiniz zaman daima geviş getirdiklerini görürsünüz.
Bu sağlıklı hayvanların tipik bir davranışlarıdır. Ancak bazı zamanlarda
içeriye girdiğinizde hayvanların çoğu veya bazıları geviş getirmediklerini ve
oturduklarını gördüğünüzü düşünün. Bu ne anlama gelir? Belki de hiçbir şey.
Belki de hayvan yemini yiyip dinleniyordur. Ancak gerçekten bu davranışı ileri
araştırmaya değer. Hayvanın sağlıklı olup olmadığına, asidoz olup olmadığına, ayak ve tırnak problemlerin olup olmadığına, yem yerken yemi seçip seçmediğine,
vitamin ve mineralleri alıp almadığına vb. gibi durumların olup olmadığından
yine de emin olmak için hayvanı gözlemlemek için zaman ayırın.
*Meradaki sürünüzü
alışık olmayan davranış belirtileri bakımından gözlemleyin. Sığır ve koyunlar
sürü halinde bulunma eğiliminde olan hayvanlardır ve otlatma zamanında
genellikle bir arada bulunurlar. Keçiler ise daha fazla özgürdür. Ancak
bunların hepsi bir arada toplanma eğilimini gösterir. Kendi kendine bir köşede
ötede kalan hayvanlar genellikle şimdiye kadar bir sebep oluşturur. Bu, böyle
sürekli olursa, anormal sosyal davranıştan daha fazla bir şey olmayabilir.
Ancak, sürü ile birlikte bulunan bir hayvan eğer yalnız kalmayı veya tek başına
olmayı araştırırsa, bu genellikle bir sebep içindir. Bu, belki de yakında
doğumla sonuçlanacak bir gebelik gibi normal bir fonksiyon olabilir, ancak bir
hastalık da olabilir ve yine de kesinlikle araştırılması ve üzerinde durulması
gereken önemli bir husustur.
*Muayene etmek için
uygulanan sağduyu, biraz bilgi ve sizin fiziksel duyularınız, sıkça problemleri
çözecektir. Önemli olan husus, bu faktörleri sistematik bir yolla uygulamaktır
ve ani kararlar vermek değildir.
Hayvanlar Fiziksel Muayene Edilirken Aranacak Hususlar
*Hayvanları fiziksel muayene yaparken aranacak ve yapılması gereken ilk iş, hayvanı veya hayvanları bazı mesafeden
gözlemlemektir. Şekil veya biçim simetrisi gibi şeyleri arayın.
- Şişme, yerleşim yerine bağlı olarak bir enfeksiyon, bir apse, bir tümör, bir fıtık, bir hematom(kan birikmesi), bir kırık ya da bir çürük veya ezik göstergesi olabilir.
- Baş kısmına bakın. Bir kulak düşmüş mü ya da bir göz kısmen kapalı mı?
- Hayvanın ağzı sulanıyor mu ya da dili ile amaçsız hareketler mi yapıyor?
- Gözler parlak mı ya da cilalı parlak mı ve mat mı görünüyor? Onlar dehidrasyon göstergesi olarak çökük mü? Spesifik olmasa da cilalı parlak göz, bir hayvanın iyi durumda olmasının iyi bir ölçüsüdür.
- Abdomen (karın), içeriye çökmüş bir görüntüye sahip mi değil mi?
- Gübre karakteri ve kıvamına dikkat edin. O anormal şekilde katı veya yumuşak mı?
- Hayvan gergin hareketle yapıyor mu?
- İdrar normal renginde mi yoksa kahve renkli veya kanlı mı?
- Erkek hayvanlarda, idrar akışı normal akımda mı, damla damla mı akıyor ya da hiç akmıyor mu?
- Hayvan ince ve zayıf mı, kıl örtüsü ve örtüsü kaba ve düzensiz mi?
- Kıllar düşüyor mu veya silinip çıkıyor mu?
- Hayvanların nasıl hareket ettiklerini izleyin. Yürüyüşü normal mi, sessiz mi, sendeleyerek mi yürüyor? Gönülsüz veya isteksiz mi hareket ediyor yoksa topal mı?
*Keskin bir
gözlemci, bir hayvanı belli mesafeden sistematik bir gözlemleme ile pek çok şey
öğrenebilir.
0 Yorumlar