Buzağılarda Kripto Hastalığı
**Kripto, Cryptosporidium
parvum tarafından oluşturulan Cryptosporidiosis hastalığının kısaltılmış ismidir.
Cryptosporidium parvum bir protozoa, yavrularda, özellikle buzağılarda, bazen
kuzu ve oğlaklarda şiddetli, aşırı sulu ishale sebep olmaktadır.
Çok yaygın bir hastalık olup ishale neden olur. Kripto
ishali genellikle 1-4 hafta buzağılarda ortaya çıkar. Bu kripto ishali, pis
kokulu beyaz-sarımtrak renkte, muhatlı bazen de kanlı olarak gözükür. Buzağıda
durgunluk ve iştahsızlık durumları ortaya çıkar. Vücut sıcaklığı seviyesi
normal veya hafif yüksektir(39-40.2). Buzağıda şiddetli ishaller ortaya çıkıp
ve ayrıca sancı, dehidrasyon bulguları, kilo kaybı, ayağa kalkamama ve uzanmama
gibi sorunlar görülür. Çoğunlukla 1-2 hafta sonra iyileşir. Zamanında tedavi
edilmediği taktirde buzağılar 2-3 hafta sonra ölümler gözlenebilmektedir.
Tedavi
**Bundan korunmanın temeli
hasta olan hayvanı sağlıklı olan hayvanlardan ayırmaktır.
**Şiddetli olgularda
mutlaka sıvı elektrolit verilmelidir. Buzağı direncini artırmak için vitamin ve
mineral takviyesi yapılmalıdır.
**Barınaklar dezenfekte
edilmeli ve hastalar mutlaka ayrı bir yere alınmalıdır. İlk kayıt ve iyi gözlem yine sürü yönetimi konusudur. İshal olan
hayvan hemen diğerlerinden yani sağlıklı hayvanlardan ayrılıp ayrı bir yere
konulur. Tedaviye de ayrı yerde yapılır. Ayrı bir yerde tedavisi
yapılmadığında, ishal olunan bölümde hayvanın dışkısı sürekli etrafa saçılır ve
etrafındaki hayvanlara bulaşıp aynı hastalığa yakalanabilirler.
**Ortam boşaltıldıktan
sonra ishal olunan bölge Kaynar sularla
yıkanıp temizlenmelidir. Çünkü birçok dezenfekte etkenler bu kriptoyu yok
edemiyor. Bunlar oksijenli su, kaynar suya dayanamayıp ölürler ama en önemlisi
kesin giderici Kaynar suyla ortam dezenfekte edilmesidir. Ayrıca en az 4 gün
tercihin 2 hafta o bölgeye hiç hayvan konulmamalıdır. Özellikle kenar köşe ve
dip yerler temizlenmelidir. İshalin bulaştığı tahta vb. eşyalar varsa onlar da
atılabilir. Ayrıca buzağının kolostrum alımı tam sağlanmalı. Güneşten
yararlanılmalıdır.
Antiserum
**Hastalığa karşı özel olarak yaptırılmış serum demektir. Hastalığa karşı
serum yaptırmak demektir. Hayvan hastalığa karşı kendisini mücadele edemiyor ve
bu genellikle buzağı oluyor. Antiserumla hayvana mücadele edebilecek koruyucu
maddeleri hazır olarak vermiş olunur. Buzağının daha üretemediği, üretemeyeceği
koruyucu maddeyi elimizde hazır bulundurup buzağa uygulama işlemidir. Buzağı
doğar doğmaz derisine veya derisinin altına bir tane vurulur. Hastalanınca bir
tane daha vurulabilir. Buzağı doğduktan sonra hastalıklarla mücadele edebilecek
gücü olmadığından mutlaka bir tane antiserum buzağa yapılmalıdır. Dolayısıyla
buzağı, kendi üretemeyeceği koruma maddeyi hazır vermiş olunur.
0 Yorumlar