İneklerde Doğuma Ne Zaman Müdahale Edilir?

İnek veya Düvelerde Güç Doğum

**İneklerde güç doğum faktörü işletmelerin özellikle üzerinde durması gereken önemli bir konudur. Yanlış sperma seçiminden dolayı güç doğum olması durumunda buzağı kaybı, inek kaybı, döl kaybı gibi önemli sorunlar yaşanmaktadır. İkizlik, buzağının büyük boyutta olması, döl yolunun kayganlaşmaması ve buzağının ters pozisyonda gelmesi gibi konular güç doğuma neden olabilir.

**En başından alınacak olan süt sığırcılığında koruyucu hekimlik tedbirler, işletmeyi önemli kayıplardan kurtaracaktır.

**Güç doğum oranı dünyada en yüksek orana sahip olan ırk, Holstein ırkıdır. Bu oran düve Holstein’lerde %9, ineklerde ise % 2,5-3’tür. Dolayısıyla ne olursa olsun inek veya düvelerin normal doğum yapma oranı her zaman yüksektir. İnek veya düveler suni tohumlama ile tohumlarken, boğa kataloglarında belirtilen güç doğum oranlarına özellikle dikkat edilmesi gerekir.

**Doğum yapacak olan inek veya düvelere beli genişlikte bir alan ayırmak kolay doğum olması açısından her zaman yararlı olacaktır. İnekler doğum esnasında sık sık yer değiştirerek ıkındıklarından, doğum bölmeleri 3.5*3.5 metre gibi uygun boyutlarda yapılmalıdır. Bu durum inek veya düvelere sağlandığında güç doğum ihtimalide azalacaktır.

**Güç doğum sığırların çatı ve kalça yapısıyla yakından ilişkilidir. Kalça genişliği açısından sürüyü geliştiren uygun boğa tohumu bellidir ve kullanılmalıdır. Bu özellik boğa tohum kataloglarında belirtilmiştir ve ayrıca eşleştirme programlarına da girmiştir.

Doğuma Ne Zaman Müdahale Edilir?

• Buzağının doğum esnasında, buzağının başı dışarıya çıkmış gözüküyor olması ama iki bacağı dışarıya çıkmamışsa,
• Buzağının başı dışarıya çıkmış, iki ayağından sadece bir tanesi dışarıya çıkmışsa,
• Buzağının başı dışarıya çıkmamış ama iki bacağı veya sadece bir bacağı çıkmışsa,
• Buzağı aşırı iri olduğu tespit edilirse,
• Buzağının kuyruğu aşağıda ayakları ise yukarıda ise ters doğum oluyordur ve müdahale edilir

DİP NOT: 

--Buzağı, arka ayakları ve kuyruğuyla beraber dışarıya ters bir şekilde geliyorsa müdahale edilmemesi lazım. Bu normal bir durumdur.

İneklerde Doğum Stresi Nasıl Azaltılır?

**Doğum inekler için en stresli faktörlerin başında gelir. İnek veya düvelerin doğumunu sağlıklı bir şekilde ve zorlanmadan yapabilmeleri sağlamak, sağım dönemi boyunca süt veriminin düşmesini engellemek, döl problemlerin yaşanmaması sağlamak, Mastitis gibi çeşitli hastalıkların ortaya çıkmamasını sağlayabilmek için hayvan besleyicilere önemli görev düşüyor. Bu nedenle inek veya düvenin gebe olduğu dönem boyunca, doğum yeri için uygun bir yer seçilmeli, beslenmesine dikkat edilmeli, şişmanlatılmamalı ve aşılar gibi koruyucu uygulamalar zamanında yapılmalıdır.

• Doğum alanına zorunlu olmadıkça işi olmayanlar alınmamalı ve gürültü yapılmamalıdır.
• Doğuma 45-60 gün kala kuru döneme geçiş işlemleri yapılmalıdır.
• Doğum bölümü temiz, bol havalı, bol altlıklı ve geniş bir yer olmalıdır.
• Doğum başladığında inekler için ilk 1-2 saat müdahale edilmemelidir, düvelerde ise 2-3 saat bekleyip kendi kendine doğum yapmasına imkan tanınmalıdır.
• Zor doğum olması durumunda yani, 1-2 saat bekledikten sonra inek kendi kendine doğum işlemini yapamayacak durumda ise ve buzağının kafa veya kollarının yanlış pozisyonda olduğunu, buzağının ters gelmesi gibi durum mevcut ise hemen uzman veteriner hekimden veya bu işten anlayan kişiden yardım istenilerek doğuma müdahale edilebilir.
• Doğumdan sonra buzağı bakımı hemen yapılıp gerekli olan ağız sütü hemen içirilmelidir.